Mặt trận kín đáo Philippines có thể bày ra với China trên Hồ Đông

Hình ảnh được cho là oanh tạc cơ H-6K Trung Quốc bay qua bãi cạn Scarborough. Ảnh: Weibo

Manila và Bắc Kinh nhường nhịn như vẫn lâm tham gia thuyệt vọng trong việc giải quyết những tranh chấp trên hồ ngay cả khi Tòa Trọng tài đã ra phán quyết bác bỏ các yêu sách trong "đường lưỡi bò" Trung Quốc đơn phương vẽ ra ở Biển Đông, theo Inquirer. Giới phân tích nghĩ là trao đổi (ý kiến) kín đáo là phương án khả thi nhất hiện nay để Philippines và China khắc phục các yếu tố tranh chấp trên Hồ Đông.

Bắc Kinh luôn miệng tuyên bố sẽ phớt lờ phán quyết từ tòa. Trong khi đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte lại nói phán quyết sẽ được dùng như một tài liệu mang tính bạn dạng lề dẫn dắt các cuộc thương lượng song phương với Trung Quốc.

Ông Duterte tuần trước còn đảm bảo với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry rằng sẽ triệt để ứng dụng phán quyết từ tòa quốc tế tại các cuộc hiệp thương giữa Philippines và Trung Quốc. Ý kiến của Washington là toàn bộ các đối tác liên quan tới tranh chấp ở Hồ Đông cần tôn trọng quy định quốc tế và tuân thủ những quyết định mà Tòa Trọng tài đưa ra.

Theo giáo sư Alito L. Malinao thuộc Đại học Truyền thông Công chúng ở Manila, để có thể phá tan vỡ thế bế tắc trong trao đổi (ý kiến) khắc phục mâu thuẫn Hồ Đông với China, chính phủ Philippines cần chấm dứt việc đưa tin công khai về những cuộc bàn luận song phương với China, cũng như nói rằng Bắc Kinh sẽ bằng lòng hội đàm dựa trên các yếu tố kiện do Manila đưa ra.

Nói bí quyết khác, Philippines cần thực hiện một trận chiến ngoại giao hoàn toàn kín đáo, ứng dụng chiến thuật hiệp thương thầm im, không công khai, không phô trương, nhằm xử lý hiệu quả những tranh chấp ở Biển Đông mà không làm cho leo thang căng thẳng với China.

Đồng thời với đó, Philippines cần thi hành những cố gắng ngoại giao hậu trường để đề phòng trường phù hợp họ chẳng thể khắc phục những mâu thuẫn giữa quan điểm mà Tổng thống Duterte đeo đuổi và lập trường không bằng lòng nhượng bộ của China.

Theo ông Malinao, các cuộc trao đổi (ý kiến) bí mật có lợi thế là sẽ giúp cả Manila và Bắc Kinh giảm thiểu bị ngượng mặt trong trường thích hợp hội đàm gặp gỡ sự cố, thậm chí vỡ vạc, cùng lúc giúp các nhà ngoại giao chẳng phải chịu áp lực quá lớn từ truyền thông và dư luận.

Theo đó, Bộ Ngoại giao Philippines không cần thiết phải báo cáo bất kỳ vấn đề gì khi các phiên thảo luận đang diễn ra. Truyền thông chỉ nên nhân thức về chúng khi dự thảo sau cuối của biên bản ghi nhớ ký hợp đồng giữa đôi bên đã chuẩn bị, chỉ chờ chỉ đạo nhị nước đặt bút ký.

Một ví dụ điển hình cho phép tắc ngoại giao này là chuyến thăm kín đáo tới TQuốc hồi cuối 04 tuần 4/1971 của cố vấn an toàn quốc gia Mỹ thời gian đó, ông Henry Kissinger. Khi Washington được Bắc Kinh bật đèn xanh cho biết họ sẵn sàng đón chào thây mặt của Mỹ, ông Kissinger đã thi hành một chuyến thăm chính thức đến Pakistan. Tại Islamabad, thủ đô của Pakistan, Kissinger giả vờ bị nhỏ xíu và nói với các phóng viên rằng ông sẽ tĩnh dưỡng nhị ngày tại một vi la bên ngoài đô thị.

Trong nhị ngày đó, Kissinger đã bí mật bay từ Pakistan tới Bắc Kinh, gặp gỡ và nói chuyện với thủ tướng Trung Quốc khi ấy là ông Chu Ân Lai rồi quay trở về. Những cuộc trao đổi này đã thành lập tuyến đường cho chuyến thăm của tổng thống Mỹ Richard Nixon tới Bắc Kinh, khắc ghi công đoạn mới trong quan hệ Mỹ - Trung.

Ngoài ra, Philippines và Trung Quốc nên khởi động các giải pháp khôi phục lòng tin nhằm trâm dịu bít tất tay tại các khu vực tranh chấp, ông Malinao yêu cầu. Công đoạn ký kết "thỏa thuận kết nghĩa" giữa khu tự trị Hồi Ninh Hạ ở China với tỉnh Palawan của Philippines là một chứng cứ cho thấy tính hiệu quả của ý tưởng trên. Lễ ký kết được doanh nghiệp tại Ninh Hạ hồi tuần trước.

Theo ông Malinao, để bộc lộ thiện ý xây đắp lòng tin, TQuốc có thể rút hàng ngũ hải cảnh và tàu quân sự khỏi bãi cạn Scarborough tranh chấp với Philippines. Mỹ từng tố giác TQuốc có ý đồ bồi đắp bãi cạn này thành đảo nhân tạo, và cảnh báo hành động đó sẽ châm ngòi cho giải pháp đáp trả trong khoảng Washington.

Xem thêm: Ông Tập bị quân đội gây sức ép chắc nịch sau phán quyết 'con đường lưỡi bò'

Vũ Hoàng

Xem nhiều hơn: váy ngủ gợi cảm đẹp